Pages

Novi Sad '78, najveća opština u Jugoslaviji: Gradi se više nego ikad, a ovo su planovi za budućnost...


Februar 1978: Ne pamti se da je za tri posleratne decenije u Novom Sadu bilo odjednom u gradnji toliko i tako važnih objekata kao danas. 

U centru grada podiže se zgrada Srpskog narodnog pozorišta, na periferiji iza naselja Šangaj gradi se prva vojvođanska termoelektrana i toplana, a na suprotnom kraju grada velika i savremena klinička bolnica. 

Na prilazu od Beograda podiže se široki i velelepni most - treći na Dunavu - u ovom gradu.

Od ovog mosta do železničke stanice u dužini od preko tri kilometra pruža se Bulevar 23. oktobra. Dobio je ime po onom danu kada su na trgu Slobode, na tornju Gradske kuće, pre trideset tri godine novosadski skojevci istakli našu trobojnicu.



Bulevar duži od Jelisejskih polja




Bulevar je duži od Jelisejskih polja u Parizu i predstavlja "hirurški rez" urbanista u tkivo starog grada. Projekat je pred završetkom. Trebalo bi još koju kuću skloniti, porušiti i tu sastaviti kolovoznu traku.

I nije to tako velika žrtva kad se uporedi sa preseljenjem celokupne industrije iz grada u novu industrijsku zonu. To je poduhvat koji izaziva divljenje i stranaca i posetilaca iz naših drugih gradova. 

Jer, malo je gradova koji su rekonstruisani tako da su građeni po današnjim merilima. Urbanisti su izrekli o tome svoj sud i pohvale gradu koji je imao snage da premesti sve fabrike iz stambene u industrijsku četvrt. 

Te pohvale u prvom redu zaslužuju kolektivi "Novokabela", "Albusa", "27. marta", "Petra Drapšina" i drugih koji su podneli najveći teret na sebe.

To je ono što Novi Sad najviše odvaja od drugih gradova. Ali, gradovi su kao i ljudi, često slični jedan drugome. 

Beograđanin bi u Novom Sadu, recimo, našao mnogo sličnosti sa svojim gradom. Već sam ulaz u Novi Sad iz Beograda, kroz Petrovaradinske ulice, veoma je sličan ulazu u Beograd iz Novog Sada kroz ulice Zemuna.

Novi Sad će imati svoju "gazelu" kao i Beograd. To je most koji se sada gradi preko Dunava na Bulevaru 23. oktobra. Što je najinteresantnije, tim mostom će prvi, pravi autoput "Bratstvo-jedinstvo" prolaziti preko Gazele kroz Beograd. 

Ova slučajnost ima zanimljivu predistoriju.

Kad je projektovan novi auto-put (E5) od Beograda preko Novog Sada i Subotice do mađarske granice, razvila se oštra borba mišljenja o tome da li auto-put treba da obiđe Novi Sad ili da prolazi kroz grad. 

Prva varijanta polazila je od činjenice da je to međunarodna saobraćajnica, što je tranzit veliki, da u grad ne treba uvlačiti reku vozila i na kraju da svuda u razvojnom svetu auto-putevi obilaze gradove. 

Novosađani su, međutim, svoj jedini argument izrazili pitanjem: a kako kroz Beograd prolazi kičma jugoslovenskog saobraćaja, naš put broj jedan, autoput "Bratstvo-jedinstvo"? 

I, taj argument je, konačno, prevagnuo.



Budućnost Novog Sada i Beograda vezana je za Srem




Auto-put od Beograda no Novog Sada celom dužinom ide kroz Srem. Budućnost oba grada vezana je za Srem gde su zakoračili svojim novim delovima. 

Preko Save prema Sremu izgrađen je Novi Beograd i sada se uz Savu urbanizuju sremska sela sve do Obedske bare. Na drugoj strani uz Dunav Beograd se širi sve do Banovaca gde je na čistoj ledini počela izgradnja jednog novog grada satelita koji još ni ime nije dobio.

U Novom Sadu se, takođe novim mostom preko Dunava prelazi na sremsku stranu na kojoj se kod Kamenice planira podizanje čitavog jednog novog grada od oko 40.00 stanovnika.

Novi Sad nema takvu građevinu kao što je "Beograđanka" ili kapije u obliku stambenih kula ali mu Beograđani mogu pozavideti što je premestio železničku stanicu i prugu sa jednog kraja grada na drugi.

Za razliku od drugih velikih gradova, Novi Sad nije podeljen na opštine. 

Tako čitav grad sa desetak okolnih naselja čini jednu opštinu koja je po broju stanovnika danas najveća u zemlji. 

To je i jedina opština sa dva grada: Novi Sad i Sremski Karlovci. 

Prema predviđanjima sam Novi Sad će na kraju ove decenije imati 210.000 a opština 285.000 stanovnika. Na kraju ovog veka, kako se očekuje, Novi Sad će imati oko 400.000 stanovnika.

(Kekec, 1978.)



Podržite Yugopapir na Patreonu * Donate